Biologiya 6-ci sinif KSQ 6
Biologiya fənni canlılar dünyasını öyrənməyimiz üçün çox maraqlı və faydalı bir elmdir. Bu maddədə biz bitkilər haqqında dahaçox bilik əldə edəcəyik. Bitkilər hüceyrələrdən ibarət canlılardır və onların hüceyrələri bizimkini xatırladır. Lakin bitki hüceyrəlində bizim hüceyrələrimizdə olmayan bəzi xüsusiyyətlər də var. Məsələn, bitki hüceyrəlində fotosintez aparan xloroplastlar, suyu saxlayan vakuollar, hüceyrini dışarıdan qoruyan sellulozdan ibarət hüceyrə divarı vardır. Bu xüsusiyytlər bitkilere öz-özünü qidalamaq, suyu saxlamaq, gövdelerine dırnaqlıq vermey vardır.
Bitki hüceyrēlērinin bölünmēsi vē böyümēsi
Bitkilēr dē nēcē böyür? Bu suala cavab vermey üçün biz bitki hüceyrēlērinin bölünmēsi vē böyümēsi haqqinda danisacayiq. Bitki hüceyrēlēri, kimi diger canli hüceyrēlēri de, bölünerek çoxalirlar. Bölünme zamaninda bir ana hüceyre iki veya daha cox qiz hüceyre verir. Bu suretle bitkilerde yeni hucere ve dokular yaranir.
biologiya 6 ci sinif ksq 6
DOWNLOAD: https://urluso.com/2vSjBQ
Bitki hucereleinin bolunme novleri
Bitki hucereleiri iki nov bolunme gosterir: mitoz bolunme ve meyoz bolunme. Her iki bolunme de ana hucrenin xromozomlarinin kopyalanmasi ve paylasilmasi ile bas verir. Lakin bu iki bolunmenin arasinda onemli ferqler var.
Bolunme Mitoz
Mitoz bolunme bitkilerde en cox rast gelinen bolunme novudur. Bu bolunmede ana hucrenin xromozom sayisi sabit qalir ve iki eyni qiz hucreye bolunur. Mitoz bolunme bitkilerde boyume, yenilenme ve yaralarin iyilesmesi ucun lazimdir.
Meyoz bölünmə
Meyoz bölünmə bitkilərdə toxumaların və polenlərin yaranmasında rol oynayır. Bu bölünmədə ana hüceyrənin xromozom sayısı yarıya düşür və dörd fərqli qız hüceyrəyə bölünür. Meyoz bölünmə bitkilərdə genetik çeşidliliyi təmin edir.
Bitki hüceyrēlērinin böyümē mekanizmlēri
Bitki hüceyrēlēri bölündükdēn sonra nēcē böyür? Bu suala cavab vermey üçün biz bitki hüceyrēlērinin böyümē mekanizmlēri haqqinda danisacayiq.Bitki hüceyrēlēri üç şeylē böyür: böyüdücü cihazlar, böyümē hormonları vē böyümē faktorları.
Böyüdücü cihazlar
Böyüdücü cihazlar bitki hüceyrēlērinin içindəki vakuollar, xloroplastlar vē sitoplazmadır. Bu cihazlar hüceyrēnin özünü qidalayir, suyu saxlayir vē fotosintez apara bilir. Böyüdücü cihazlar hüceyrēnin özünü qidalayir, suyu saxlayir vē fotosintez apara bilir. Böyüdücü cihazlar sayesinde bitki hucereleiri hacim ve agirlik kazanirlar.
Böyümē hormonları
Böyümē hormonları bitki hüceyrēlērinin bölünmēsini vē uzanmasını tənzimleyen kimyevi maddelerdir. Bitkilərdə 5 növ böyümə var hormonu: oksin, sitokinin, gibberellin, abscisic asit və etilen. Bu hormonlar bitkilerde kök, gövdə, yaprak, çiçek və meyve gelişimini etkileyirler.
Böyümē faktorları
Böyümē faktorları bitkilerin dışarıdan aldığı maddelerdir. Bunlar su, mineral tuzlar, karbondioksit, işıq və sıcaklıq kimi maddelerdir. Bu faktorlar bitkilerin fotosintez yapmasını, su ve mineral almasını, sıcaklık ve ışık şartlarına uyum sağlamasını sağlarlar.
Kökün zonaları
Bitkilere bakarken en çok gördüklerimiz gövdeleri ve yapraklarıdır. Ama bitkilerin bir de toprağın altında kalan bir kısmı vardır: kökleri. Kökler bitkilere su ve mineral almasında, toprağa tutunmasında ve depolama yapmasında yardımcı olur. Köklerin de kendine göre bir yapısı vardır. Kökler üç zonaya ayrılır: kök başı zonası, kök uzanma zonası ve kök qalınlaşma zonası.
Kök başı zonası
Kök başı zonası kökün en ucundaki kısımıdır. Bu zonada kök ucunu koruyan bir başlık ve kök ucundan yeni hücreler üreten bir meristem dokusu bulunur. Kök başı zonası kökün toprağa girmesini ve yeni hücreler üretmesini sağlar.
Kök uzanma zonası
Kök uzanma zonası kök başı zonasının arkasındaki kısımıdır. Bu z Kök uzanma zonası kök başı zonasının arkasındaki kısımıdır. Bu zonada meristem dokusundan üretilen yeni hücreler uzayarak kökün boyunu artırır. Kök uzanma zonası kökün toprağın derinliklerine ulaşmasını sağlar.
Kök qalınlaşma zonası
Kök qalınlaşma zonası kök uzanma zonasının daha gerisindeki kısımıdır. Bu zonada hücreler bölünmeyi durdurur ve farklılaşarak kökün çeşitli dokularını oluşturur. Kök qalınlaşma zonası kökün su ve mineral emmesini, depolama yapmasını ve toprağa sağlamca bağlanmasını sağlar.
Bitkilərin toxumaları
Bitkilərin toxumaları onların ürəmə və yayılma vasitəsidir. Toxumalar bitkilərin çiçəklərində yaranır və polenlərlə tozlaşdıqdan sonra meyvələr içində gizlənir. Toxumalar bitkilərin material genéticoını taşıyır və uyğun şəraitdə cücərəyib yeni bitki yaradır.
Toxumun quruluşu və tərkibi
Toxumun üç əsas hissəsi var: toxum qabığı, toxum maddəsi və toxum embriyosu. Toxum qabığı toxumu dışarıdan qoruyan sert və quru bir tabaqadır. Toxum maddəsi toxumu qidalayan nişastalı və ya yağlı bir maddədir. Toxum embriyosu toxumun canlı hissəsidir və yeni bitkinin başlanğıcını təşkil edir.
Toxumun cücērmēsi vē tēnēffüsü
Toxumun cücērmēsi toxumu canlandiran vē yeni bitkinin firlanmasini saglayan suretdir. Toxumun cücērmēsi üç şert tēlēb edir: su, oksigen vē isiq. Su toxuma daxil olaraq toxum maddesini eridir, oksigen toxuma tēnēffüs etdirir, isiq isē fotosintez icin lazimdir. Bu şertlēr sağlandığında toxum embriyosu aktivlēşir vē kök, gövdē, yaprak kimi organlar yaradir.
Bu maddede biz bitkilere dair bazi temel bilgileri ogrendik. Bitkiler canli dunyasinin onemli bir parcasidir ve bizim hayatimizi zenginlestirir. Bitkileri daha yaxsi tanimaq ve korumaq bizim gorevimizdir.
xulase
Bitki hucereleiri mitoz ve meyoz bolunme ile coxalirlar.
Bitki hucereleiri boyuducu cihazlar, boyume hormonlari ve boyume faktorleri ile boyurlar.
Kokler bitkilere su ve mineral almasinda, topraga tutunmasinda ve depolama yapmasinda yardimci olur.
Toxumlar bitkilerin ureme ve yayilma vasitesidir.
Toxumlar su, oksigen ve isiq ile cucerir ve yeni bitki yaradir.
Sual-Cavab
Bitki hucereleirinde fotosintez aparan organel nedir?Cavab: Xloroplast.
Mitoz bolunmede ana hucrenin xromozom sayisi nece deyisir?Cavab: Cavab: Sabit qalir.
Meyoz bolunmede ana hucrenin xromozom sayisi nece deyisir?Cavab: Yariya dusur.
Kokun e ucundaki koruyucu baslik ne adlanir?Cavab: Kok basi.
Toxumun canli hissesi ne adlanir?Cavab: Toxum embriyosu.
0517a86e26
Comentários